Fobia społeczna, zwana również nerwicą społeczną, stanowi rodzaj silnego zaburzenia lękowego, które przejawia się unikaniem kontaktów z innymi ludźmi. Osoby dotknięte tą przypadłością odczuwają silny lęk przed skrytykowaniem, wyśmianiem oraz odrzuceniem. Fobia społeczna jest jednym z trzech najczęściej występujących zaburzeń lękowych – szacuje się, że może na nią cierpieć nawet trzynaście procent ludzi na całym świecie. Rozwija się zazwyczaj około dwunastego roku życia, choć może także wystąpić wcześniej lub później. Jej ofiarą najczęściej padają kobiety – nerwica społeczna dotyka je nawet dwukrotnie częściej niż mężczyzn.
Objawy fobii społecznej
Osoby cierpiące z powodu fobii społecznej najczęściej ukrywają swoją przypadłość i organizują swoje życie w taki sposób, by była ona jak najmniej widoczna. Są samotnikami i stronią od spotkań z ludźmi. Lęk przed nawiązywaniem kontaktów z innymi osobami sprawia, że nie szukają pomocy u psychologów lub psychoterapeutów, co powoduje, że trudno jest postawić właściwą diagnozę. Objawem fobii społecznej jest przede wszystkim paraliżujący, irracjonalny i nieadekwatny do skali rzeczywistego zagrożenia lęk, który pojawia się w kontakcie z innymi ludźmi, podczas przebywania w miejscu publicznym, a także na samą myśl o wyjściu ze strefy komfortu i znalezieniu się w tego typu miejscu. Zaburzenie to może objawiać się również poprzez różnorodne dolegliwości psychosomatyczne, do których zaliczają się:
- drżenie głosu oraz jąkanie się,
- uczucie suchości w ustach,
- napady gorąca,
- duszności,
- szum w uszach,
- rumieniec na twarzy,
- wystąpienie zimnego potu na dłoniach i plecach,
- drżenie rąk,
- kołatanie serca,
- dolegliwości z obrębu układu trawiennego – mdłości, wymioty oraz biegunki,
- nagłe parcie na pęcherz.
Objawy występujące przy fobii społecznej na pierwszy rzut oka wydają się podobne do tych, które towarzyszą tremie spowodowanej na przykład występami publicznymi. Kwestią różnicującą jest jednak intensywność ich przeżywania, która w wypadku fobii osiąga znacznie wyższy poziom. Osoba zmagająca się z tym zaburzeniem często jest całkowicie sparaliżowana i nie jest w stanie wykonać żadnego gestu ani wypowiedzieć żadnego słowa.
Przyczyny fobii społecznej
Jednoznaczne przyczyny występowania fobii społecznej nie zostały do tej pory określone. Na podstawie dotychczas przeprowadzonych badań wysnuto kilka teorii, zgodnie z którymi na zaburzenie to wpływ mają czynniki biologiczne oraz psychospołeczne.
▪ Czynniki biologiczne
Jedną z możliwych przyczyn powstawania fobii społecznej są czynniki biologiczne, rozumiane jako zmiany dokonujące się na poziomie mózgu, takie jak nieprawidłowe działanie neuroprzekaźników oraz nadaktywność ciała migdałowatego. Do tej grupy czynników sprawczych zaliczają się również uwarunkowania genetyczne. Przeprowadzone badania każą bowiem przypuszczać, iż fobia społeczne jest dziedziczna, a osoby, których członkowie rodzin cierpieli z powodu tego zaburzenia, są bardziej narażone na jego wystąpienie.
▪Czynniki psychospołeczne
Do rozwoju fobii społecznej może dojść na skutek oddziaływania czynników psychospołecznych, takich jak prześladowanie przez rówieśników w okresie dzieciństwa, a także nadopiekuńczość i ciągła kontrola ze strony rodziców, która powoduje, że dziecko nie uczy się odpowiednich wzorców zachowań i może reagować paniką na najzwyklejsze sytuacje.
Jak przebiega leczenie fobii społecznej?
W leczeniu fobii społecznej stosowana jest przede wszystkim psychoterapia. Indywidualne sesje terapeutyczne pozwolą choremu przełamać swój lęk dzięki wchodzeniu w interakcje z terapeutą. Ułatwiają otwieranie się na innych ludzi i rozumienie mechanizmów rządzących własnym problemem, co pomaga w przełamywaniu kolejnych granic i ostatecznym uporaniu się z zaburzeniem. Dzięki zastosowaniu terapii behawioralno-poznawczej pacjent może skupić się na istocie problemu i dążeniu do zmiany swojego sposobu myślenia. Prowadzi to w efekcie do zdania sobie sprawy, iż fobia społeczna i towarzyszący jej lęk są całkowicie irracjonalne. W leczeniu tego zaburzenia wykorzystywana jest również pomocniczo farmakoterapia, która pomaga radzić sobie z towarzyszącymi nerwicy objawami.
Leczenie fobii
Leczenie nerwicy w Opolu prowadzone jest przez specjalistów z Ośrodka Terapii Uzależnień FreeDom. Placówka ta wykorzystuje autorski program wymagający od pacjentów zaangażowania w pracę terapeutyczną każdego dnia. Został on starannie przygotowany przez doświadczonych psychoterapeutów, psychologów oraz psychiatrów i pozwala chorym osobom poznać źródło swojego problemu. Pacjenci ośrodka FreeDom objęci są opieką terapeuty prowadzącego, który pracuje z nimi indywidualnie przez cały pobyt w placówce. Długość terapii ustalana jest w zależności od indywidualnych potrzeb chorego.